prosa

بنای شهر گور که نام رسمی آن اردشیرخوره بوده به اردشیر یکم ، سر سلسله دودمان ساسانی نسبت داده شده است. این شهر به شکل یک دایره کامل به قطر حدود 2000 متر طراحی گردیده و در وسط آن یک برج عظیم (منار میلو )که هنوز قسمت زیادی از آن باقیست بنا شده است . این برج که به نظر من نماد شهر بود ، احتمالا کاربردهای دیگر نیز داشته است. منار میلو (طِربال): ستونی است چهارگوش از جنس سنگ خارا و ملاط گچ که درست در کانون هندسی دایره شهر قرار دارد. امروزه بلندی آن ۳۳ متر و هر ضلع قاعده آن ۱۱ متر است. کاربری منار میلو معلوم نیست. به گزارش اصطخری بر سر آن آتشکده‌ای بوده و از کوه مجاور آبراهی به شهر کشیده بودند که آب را مانند فواره تا بالای منار می‌رسانید. به گمان دیتریش هوف (Dietrich Huff) این بنا بقایای یک برج پله‌دار است که در زمان آبادانی حدود ۷۸ متر ارتفاع داشته و شاید تجسم قدرت و اقتدار شاه بوده است. شهر گور از درون به کمک سه دیوار مدور متحد المرکز و بیست دیوار شعاعی ، به شصت و یک قسمت تقسیم شده بود . تنها بخش مرکزی این مجموعه به قطر حدود 450 متر فاقد هرگونه تقسیمات فرعی بوده و بناهای دولت prosa...ادامه مطلب

کرونولوژی حکومت صفویه      1500 ــ 1524 ــ  سلطنت شاه اسماعیل صفوی،  موسس سلسله صفویه پسر شیخ حیدر،  وی ابتدا اردبیل را پایتخت خود قرار داد و عده ای از ترکان مقیم گیلان را که به او معتقد بودند دور خود جمع کرده آغاز کشور گشایی نهاد.    1501 ــ جنگ شرور ــ در این جنگ اسماعیل به سپاه الوند بیک آق قوینلو شکست فاحشی وارد ساخته  تبریز را تصرف کرد و سلطنت خود را در آنجا اعلام نموده مذهب شیعه را مذهب رسمی اعلام کرد و پایتخت خود را به تبریز انتقال داد.    1507 ــ  پرتقالی ها وارد جزیره هرمز شدند و در آنجا ساکن شدند،  و این ورود اولین گام رسمی بورژوازی استعماری به خاک ایران بود،  این اقامت تا سال 1622 ادامه داشت.   1510 ــ اسماعیل به قبایل شورشی و مزاحم ازبک در خراسان حمله نمود و آنها را از خراسان شمالی راند، اما از این تاریخ زمینه جنگ های قبیله ای شیعه و سنی فراهم گردید.    1514 ــ در تاریخ ها نوشته اند این زمان جنگ چالدران اتفاق افتاده،  به نبرد دروغی چالدران مراجعه شود.    1524 ـ 1576 ــ prosa...ادامه مطلب

شاه عباس بزرگ     روزشمار: ۳۰ دی؛ درگذشت شاه عباس یکم، نامدارترین پادشاه دوره صفویان      م ۱۹ ژانویه، سالروز درگذشت شاه عباس یکم است که در سال ۱۶۲۹ میلادی در بهشهر در مازندران درگذشت. ت     شاه عباسیکم معروف به شاه عباس بزرگ، نامدارترین پادشاه دوره صفویان است. او فرزند شاه محمد خدابنده و پنجمین شاه از دودمان صفوی است که از سال ۹۹۶ هجری قمری تا زمان مرگش، بر ایران به مدت بیش از ۴۲ سال حکومت کرد.   چهارباغ عباسی، یادگاری از دوران شکوه اصفهان معرفی کاروانسرای شاه عباسی او در دو سالگی والی هرات شد. شاه اسماعیل دوم فرمان قتل او و پدرش را صادر کرد ولی دست تقدیر، سرنوشتی دیگر را رقم زده بود، شاه اسماعیل خود کشته شد. عباس میرزا در سال ۹۸۹ هجری قمری در شهر هرات تاج‌گذاری کرد و در سال ۹۹۶ هجری هنگامی که هجده ساله بود قزوین را به تصرف درآورد و خود را شاه ایران خواند. او از سردمدار دوران طلایی و اوج قدرت سلسله صفویه بود. پس از انقراض ساسانیان، شاه عباس نخستین زمامدار ایران بود که قدرت را به طور کامل در پایتخت متمرکز کرد، مرزهای ایرا prosa...ادامه مطلب

نامه تاریخی شاه طهماسب به سلیمان قانونی   شاه ایران و شاه عثمانی سلطان سلیمان فرمانروای مقتدر عثمانی که نزدیک به 46 سال بر این امپراتوری فرمانروایی کرد وتا دروازه های وین نیز پیش رفت ، در مقابل ایران وصفویه در بیشتر مواقع مغلوب وشکست خورده بود . سلیمان پنج بار به ایران یورش آورد و اگرچه در تهاجمهای اولیه به موفقیت هایی در عراق عرب و وان دست یافت ولی در آرزوی اصلی اش که تسخیر آذربایجان وقفقاز بود ناکام ماند . سلیمان در آذربایجان با مقاومت دلیرانه مردم تبریز و در قفقاز با ایستادگی ایلات قزلباش و به ویژه طایفه زیاد اوغلو قاجار گنجه ای شکست های سنگینی را متحمل گردید . به مرور زمان و با تحکیم قدرت شاه طهماسب و نیرومند ترشدن دولت و به ویژه با اهمیت یافتن نقش نظامی شاهزاده اسماعیل میرزا فرزند شاه طهماسب موقعیت ایران در برابر عثمانی بسیار بهبود یافت و سلیمان در مقابل شاه طهماسب ناتوان تر گردید. برای دیدن ادامه نوشتار ومطالعه نامه شاه طهماسب صفوی به سلطان سلیمان به ادامه نوشتار مراجعه کنید در یورش های چهارم و پنجم سلیمان که همراه با تجهیز بیشتر نیروهای عثمانی بود شکست های عثمانی نیز سهم prosa...ادامه مطلب

نامه‌ی شاه اسماعیل به پادشاه آلمان   نامه‌ی شاه اسماعیل به شارل کن (کارل پنجم) در چهارچوب پیمان هابسبورگ Habsburg–Persian alliance ایران و آلمان دوره شاه اسماعیل متحد نظامی شده بودند و تصمیم داشتند مشترکا به عثمانی حمله کنند که با مرگ شاه اسماعیل این اتحاد ناتمام ماند. اما صفویان احساس اتحاد و وفاداری به اروپا بر ضد عثمانی را در زمان شاه تهماسب در فتح اتریش نشان دادند و مانع سقوط وین شدند به همین دلیل از سوی جهان اهل سنت خائن نامیده می شدند. در حالیکه عثمانی با سوء استفاده از عقاید اهل سنت همیشه در حال تحریک همسایگان سنی در حمله به ایران بود. نامه زیر یکی از گفتگوهای دو پادشاه هست. آلمان در آن موقع امپراتوری روم مقدس (روم شمالی) نامیده میشد که تا انقلاب ۱۸۴۸ اروپا دوام یافته بود. با خواندن داستان زیر خواهید دانست که ایران همیشه دوست و متحد خوب برای اروپا بویژه آلمان و اتریش بوده است اما فرانسوی ها با عثمانی ها ضد ایران و آلمان متحد شده بودند. عثمانی ها دائما ترکان آسیای میانه را در حمله به ایران تشویق می کردند. اما متاسفانه اروپا هیچگاه نقش ایران را در امنیت ارو prosa...ادامه مطلب

  قیام های ایرانیان بر ضد عباسیان   در گذر روزمهان تاریخ ایرانیان سر به روی هیچ زورگو و ستمکاری فرود نیاوردند و به هر روشی برای نگهداشت خودسالاری استقلال خود کوشش می کردند و کم و بیش هیچ گاه همگی ایران به دست دشمنان نیافتاده است,و شاید این راز ماندگاری کهن نگاری و پیشینه و زبان شیوای پارسی باشد در گذر روزمهان(تاریخ) ایرانیان سر به روی هیچ زورگو و ستمکاری  فرود نیاوردند و به هر روشی برای نگهداشت خودسالاری (استقلال) خود کوشش می کردند و کم و بیش هیچ گاه همگی ایران به دست دشمنان نیافتاده است،و شاید این راز ماندگاری کهن  نگاری و پیشینه و زبان شیوای پارسی باشد. پس از پانهادن تازیان،ایرانیان در گوشه و کنار این خاک سپنتا (مقدس) به شورش در برابر چنگ اندازان دست زدند،پهوانان و استوره های میهنی مانند : مقنع،ابومسلم،سنباد،استادسیس،بابک خرمدین،مازیار ، . . . در درازنای استیلای تازیان که باز هم نتوانسته بودند به گونه همه‌گیر ایران را بچنگ بیاورند،در برابر آنها به پا خواستند و جنبش های مردمی و شورش های پهلوانی(حماسی)‌به راه انداخته اند که برآیند همه این جنبش ها به کوتاهی prosa...ادامه مطلب

عربها و سرنوشت شان در ایران یکی از فصول جالب و دلنشین تاریخ ملی ایران ، مبارزات و دلاوری هائیست که نیاکان ما پس از شکست از اعراب ، برای کسب آزادی و استقلال از خود نشان داده و سرانجام با همت بلند  اراده شکست ماپذیر خود ضمن پذیرش دین مبین اسلام موفق به حفظ هویت ایرانی خویس گشتند و گردش روزگار کجرفتار را بر وفق مراد خویش تغییر دادند . با اینکه مورخین این ایام ، به تقاضای منافع طبقاتی خود و یا برای تامین نظر سلاطین و خداوندان قدرت ، از بیان تمام حقایق سرباز زده اند و مبارزات حق طلبانه مردم را به طرزی مغرضانه توجیه و بیان کردند ولی از لابه لای سطور تاریخ می توان اسرار و حقایق زیادی را بیرون کشید و از شجاعت و دلاوریهای توده ایرانی ، برای نجات از ظلم بیدادگران کمابیش با خبر گردید و سیمای حقیقی دوستان و دشمنان مردم را نشان داد . برای روشن شدن اذهان خوانندگان جوان این مطلب ، نخست مختصری از علل پیروزی اعراب را می گوییم و سپس به دلاوری ها و مبارزات فرهنگی سرداران دلیر ایرانی می پردازیم.   علل پیروزی اعراب: حکومت قدرتمند ساسانی پس از تجاوز از 400سال حکومت به دلیل وجود شاهان بی لیاقت و ظا prosa...ادامه مطلب

  قیام سند باد         در زمان قیام ابومسلم خراسانی بسیاری از ایرانیان هنوز اسلام نیاورده یا نوکیش بودند . اینان ابومسلم را امامی بر حق میدانستند و باور داشتند که وی یکی از موعود های وعده داده شده است. این ایرانیان مرگ وی را با ور نمیکرده و در انتظار بازگشتش بودند. در سال ۱۳۷ مردی به نام سندباد یا سپهبد فیروز در خراسان قیام کرد. او که زرتشتی و ثروتمند بود ، پیش از قیام ابومسلم در اطراف نیشابور زندگی میکرد. در روایتی که در صحت آن تردید های بسیار است آمده که در پی اختلافات وی با امرای عرب آن منطقه ، اعراب پسر وی را کشتند و گوشت او را در غذایی به خورد سندباد دادند. میگویند پس از این واقعه همه موهای وی سپید شد. سند باد پس از این اتفاق به همراه برادرش در شبیخونی تمام اعراب نیشابور را کشت. چنین شد که سند باد کینه اعراب را به دل گرفت. و وقتی ابومسلم شورید ، به او پیوست. او به مقام سپه سالاری لشکر ابومسلم رسید و پس از کشته شدن ابومسلم ، ری، قزوین ، نیشابور و قومس را گرفت.در ری ، خزانه های ابومسلم را تحت اختیار خود درآورد و اموال را غارت کرده و زنان را به اسیری گرف prosa...ادامه مطلب

چهارشنبه سوری یکی از جشن های ایرانی است که در شب آخرین چهارشنبهٔ سال (سه شنبه شب) برگزار می شود.در شاهنامهٔ فردوسی اشاره هایی درباره بزم چهارشنبه ای در نزدیکی نوروز وجود دارد که نشان دهندهٔ کهن بودن این جشن است. مراسم سنّتی مربوط به این جشن ملی، از دیرباز در فرهنگ سنتی مردمان ایران زنده نگاه داشته شده است.واژهٔ «چهارشنبه سوری» از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته است و سوری که به معنی سرخ است ساخته شده است. مردم زمان غروب آفتاب آتش روشن میکنند و از روی آن می پرند و میخوانند:«زردی من از تو، سرخی تو از من» و این گونه بیماری ها و ناراحتی ها و نگرانی های سال کهنه را به آتش می سپارند، تا سال نو را با آسودگی و شادی آغاز کنند. چهارشنبه سوری جشنی نیست که وابسته به دین یا قومیت افراد باشد و در میان عموم ایرانیان رواج دارد. آجیل مشگل گشای چهارشنبه سوریدر گذشته پس از پایان آتش افروزی، اهل خانه و خویشاوندان گرد هم می آمدند و آخرین دانه های نباتی مانند:تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود، رو prosa...ادامه مطلب

فلسفه سیزده بدر و روز طبیعت سیزدهمین روز از هر ماهی در گاهنامه ی ایرانی تیر یا تیشتر نام دارد و روز سیزده ماه فروردین به جشن سیزده بدر و روز طبیعت نام گذاری شده است. جشن سیزده فروردین ماه روز بسیار مبارک و فرخنده است. ایرانیان چون در مورد این روز آگاهی کمتری دارند آن روز را نحس می دانند و برای بیرون کردن نحسی از خانه و کاشانه خود کنار جویبارها و سبزه ها می روند و به شادی می پردازند. تا کنون هیچ دانشمندی ذکر نکرده که سیزده نوروز نحس است. بلکه قریب به اتفاق روز سیزده نوروز را بسیار مسعود و فرخنده دانسته اند. نخست باید به این موضوع توجه داشت که در فرهنگ ایرانی، هیچ یک از روزهای سال«نحس» و«بدیومن» یا«شوم» شمرده نشده، بلکه چنان چه می دانیم هر یک از روزهای هفته و ماه نام هایی زیبا و در ارتباط با یکی از مظاهر طبیعت یا ایزدان و امشاسپندان داشته و دارند و روز سیزدهم هر ماه خورشیدی در گاه شماری ایرانی نیز«تیر روز» نام دارد که از آن ِستاره ی تیشتر، ستاره ی باران آور می باشد و نیاکان فرهیخته ی ما از روی خجستگی، این روز را برای نخستین جشن تیرگان سال، prosa...ادامه مطلب